Hávamál: Wisdom of Odin the High One (In Old Norse)

Hávamál

The Words of Odin the High One

from the Elder or Poetic Edda
(Sæmund's Edda)

Wisdom for Wanderers and Counsel to Guests

Á hverjum dyrum,

fyrr en maðr inn gengr,

skygnast skyli,

skoðast skyli,

því óvíst er at vita

ef óvinr sitr inni,

fyrir á gólfi.

Heilir, gefendr! Gestr er kominn;

segit, hvar skal sitja inni?

Mjök er brunninn sá er á bröndum

vill sér varma og vél.

Elds er þörf þeim er inn er kominn

knefrörnum af kulda;

matar og váða þarf sá maðr

er hefir um hrímfönn farit.

Vatns er þörf þeim er til verðar kemr,

þerra og þjóðlaðrar boðu,

merki góðs um vild, vild sé fengin,

og aftr um daga.

Vit er þörf þeim er víða ratar,

þvíat auðvelt er heima;

at augabragði verðr sá er sitr

með vitrum ok ekki kann.

Hrósi engi maðr á hyggju sinni,

heldr gæti síns hugar.... Varúðigr ok þögull skal ganga í hús;

þeim er varir, verðr sjaldan mein,

þvíat engi finnr trygari vin

en auðæfi hyggju.

Varúðigr gestr er til verðar kemr,

þegi með eyrum hlustandi;

með eyrum skal hann hlýða, en augum líta;

svá nýtir sér hverr hygginn maðr.

Sæll er sá er sér getr

líf ok líknarorð;

en ótryggr er sá er á annars valdi

liggr í brjósti.

Sæll er sá er á sjálfum sér

hefir lof ok lífspeki;

þvíat oft fær maðr ill ráð

er þat er í annars brjósti.

Betri byrði berr engi maðr

á vegi en sé manvit;

þat er betra en auð, þat er trauðara

í ókunnum heimi.

Betri byrði berr engi maðr

á vegi en sé manvit;

ok enga verri veganesti hefir hann með sér

en ofdrykkju áls

Minna er betra en menn um mæla

til drykkju áls.... Því meir sem þeir drekka, því minna mega þeir hugsa

ok gæta síns vits.

Óminnis fugl flögr yfir ölþingum,

stelandi manna vit:

með fjöðrum þess fugls var ek fjötraðr einu sinni

í görðum Gunnlaðar niðri.

Drukkin var ek þá, ek var of drukkin

í þeim inn fróða Jötuns höll.

En best er ölþing, þá er maðr er fær

aftr kalla síns vits á einu bretti.

Þögull ok hugsandi ok djarfr í orrostu

skal vera höfðingja barn.

Glaðr ok gjöfull skal hverr maðr sýna honum

unz hann skal deyja.

Aurráðigr maðr hyggst alla daga lifa,

ef hann sér frá vígi varinn:

en elli gefr honum engan frið,

þó at geirar sleppi.

Fár er sá er til frænds kemr,

gapandi ok gelpandi;

en öl gefit honum, þá er á einu bretti

hvat er mannsins hugr.

Sá einn veit er víða hefir farit

ok langt hefir um veg reynt,

hversu hugar hverr er

sá er vitandi er á hjarta.

Geym eigi mjöð, heldr drekk at hófi;

mæltu nauðsynjar eða þegi:

engi mun þér ávíta um ósiðu

ef þú snimma gangir at sofa.

Gráðugr maðr, nema hann gæti sín,

etr sér til ills:

oft fær heimskan kvið at hlæja

er hann kemr í vitra manna hóp.

Hjörð kann sína heimferð

ok snýr aptr frá grasi;

en aldri finnst heimskur maðr

er kann mál sínn maga.

Vætki maðr ok illr hugandi

gerir at öllu gys,

ok veit eigi þat er hann bezt skyldi vita,

at hann er eigi lauss við lesti.

Óvitr maðr er vakir alla nótt,

ok hugsar um alla hluti;

þá er morginn kemr, er hann móðr í hug,

ok allt er á huldi sem áðr.

Óvitr maðr hyggst alla þá er brosa

ok smeykja honum vera sína vini,

né veit hversu oft þeir mæla illt

er hann sitr í vitra manna hóp.

Óvitr maðr hyggst alla þá er brosa

ok smeykja honum vera sína vini;

en þá er hann kemr í dóm, þá mun hann finna

fá vera til máls hans.

Óvitr maðr hyggst allt vita,

meðan hann sitr í skúmaskoti;

en hann veit eigi þat eitt, hvat hann skal svara,

ef menn skulu hann reyna.

Þvíat óvitrum manni er bezt at þegja

er hann kemr í manna hóp,

þvíat engi verðr varr við hans vitleysi

ef hann eyðir eigi of mörgum orðum;

þvíat sá er vits er lauss, mun aldri læra,

þó at orð hans fljóti né svo fast.

Vís er sá er spyrja kann vel,

ok einnig svara aptr:

synir manna mega engan leyna

um þau tíðindi er sögð eru í þeirra miðli.

Of mörg óstöðug orð eru mælt

af þeim er aldri heldr sínum friði;

hin hraða tunga syngr sína eigin óhamingju

ef henni er eigi beislað.

Láti engan mann vera at hlægjandi,

þó at hann komi sem gestr til máltíðar:

vitrir nógir virðast meðan þeir sitja þurrskinnaðir

ok eru eigi settir til reyndar.

Gestr hyggst vitra er at gesti lýtr

ok flýgr síðan reiði;

en engi má vita á veizlu

hvárt hann gjörir gaman við óvini.

Opt, þótt hugir hallist saman,

vinir skiljast við borð;

æ er það orsök deilna

at gestr reiðir gest.

Maðr skal ávalt snemma eta

nema hann fari til vinar;

þá sitr hann dapr, hálfsoltinn sýnist

ok má hvorki spyrja né svara.

Löng er leið til lygns vinar

þótt hann búi á braut;

en þótt langt sé til, til traustrar vinar

eru vegir beinir og stuttir.

Gestr skal ganga á braut

ok hvergi dveljast lengi;

dvelr hann of lengi á annars bekk

verðr hinn elskaði fljótt óelskaðr.

Eigi er betra en eigið hús

þótt lítið sé;

hverr er sjálfr húsbóndi;

þótt hann hafi tvær geitur ok torfbæ,

þat er betra en betla sér mat.

Eigi er betra en eigið hús

þótt lítið sé;

hverr er sjálfr húsbóndi;

með blæðandi hjarta mun hann betla

er hann biðr sér matar hverja máltíð.

Vápnum sínum skal-a maðr velli á

feti ganga framar,

því at óvíst er at vita

nær verðr á vegum úti

geirs um þörf guma.

Svá fann ek aldregi

mildan mann eða svá matargjarnan

at hann vildi ekki þiggja,

eða síns féar svá fjǫlkunnigan

at leið væri laun ef hann fengi.

Fés er fengit

skal-at maðr þat þǫrfum þola,

opt sparir leiðum

þat er hefr ljúfum hugat,

mǫrg eru geð guma.

Vápnum ok váðum

skulu vinir gleðjask,

þat er á sjalfum sýnst;

viðurgjarnt er þá

er vinir eiga

þat er varla deilir.

Vin sínum

skal maðr vinr vera

ok gjalda gjǫf við gjǫf;

hlátr við hlátri

skyli hǫlðar taka

en lausung við lygi.

Vin sínum

skal maðr vinr vera,

þeim ok þess vin;

en óvinar síns

skyli engi maðr

vinar vinr vera.

Veitir þú at þú átt annan

er þú trúir vel til,

ok vilt þú af honum gott geta,

hug skaltu við þann blanda

ok gjǫf gjalda

fara at finna opt.

En ef þú átt þann

er þú illa trúir

en vilt þó af honum gott geta,

fagrt skaltu mæla

en falsliga hugsa

ok laun gjalda lygi.

Enn þann

er þú illa trúir

ok hyggur hans hug lausan,

hlæja skaltu við þeim

ok hug leyna,

gjöf við gjöf skyli gengin.

Ungur var ek forðum,

fór ek einn saman,

þá varð ek villr vega;

auðigr þóttumk

er ek annan fann,

maðr er manns gaman.

Mildir, fræknir

menn best lifa,

sjaldan sút ala;

en ósnjallr maðr

uggir hotvetna,

sýtir æ glöggur við gjöfum.

Fötum gaf ek

fyrir tveim trémönnum

reifum nýgǫfnum;

þeir drógu at menn

er þeir klæði áttu,

nakiðr maðr er ráðalauss.

Hrörnar þöll

sú er stendur þorpi á,

hlýrat henni börkr né barr;

svá er maðr

sá er manngi ann,

hví skal hann lengi lifa?

Eldi brennr

með illum vinum

vinátta fimm daga,

en þá slokknar

er inn sétti kemr,

ok gerist allr fjándskapr.

Váru ekki stórar

gjafir at gefa,

oft fær lof með litlu;

með hálfum hleifi

ok höllu kerfi

fekk ek mér félaga.

Lítil sandkorn,

lítil sævaröld,

lítil eru manna hyggjur;

því at allir menn

eru ekki jafnspakir,

hálft er geð við höldum.

Mæli til hófs

skyli manna hverr,

þótt hann vitra þykki;

því at sá er aldri

happdrjúgastur

er of margt veit.

Mæli til hófs

skyli manna hverr,

þótt hann vitra þykki;

sjaldan hugr gleðst

ef hjarta veit

margt um megandi.

Mæli til hófs

skyli manna hverr,

aldregi ofspakur sé;

því at örlög sín

fær engi fyr sjá,

sá er sorgalausastur.

Brandr af brandi

brenn, unz brunninn er,

funi kveikisk af funa;

maðr af manni

verðr að máli kunnr,

en til dœlskr af dul.

Snemma rís

sá er annars vill

fé eða fjör hafa;

sjaldan liggjandi úlfar

lær um geta

né sofandi maðr sigur.

Snemma rís

sá er fáa á

ok gengr síns verka á vit;

margt um dvelr

þann er um morgin sefr,

hálfr er auður und hvötum.

Þurra skíða

ok þakinna næfra

þat kann maðr mjǫt,

þess viðar

er vinnask má

mánuðr eða tvá.

Fegrst er at fara

ok fremr at ríða

þótt klæði sé ekki ný;

skúa ok bróka

skammisk engi maðr

né hests in heldra.

Ár skal rísa

sá er annars vill

fé eða fjör hafa;

sjaldan liggjandi úlfar

lær um geta

né sofandi maðr sigur.

Vitr maðr

ok vilja skyli

spyrja ok segja satt;

einn vita

skyli, en eigi tveir,

þá er þúsund vita.

Hugr skal hafa

hverr er vitra vill

ok notfæra mátt sinn,

því at oft verðr

með óvinum

sá verri sem vænst er.

Varar skal

hverr vera við orðum,

ok gæta vináttu vinar;

því at oft verðr

af orðum illt

þat er gott var mælt.

Á mörgum veizlum var ek of seinn,

ok of snemma á sumum;

drukkin var öl eða enn óborin:

aldri hittir sá í knér er hataðr er.

Hér ok þar til heimilis hafða ek hugsanlega verit boðinn

ef ek hefða enga þörf haft fyrir mat á mínum máltíðum,

eða tvær skinkur hefðu eftir verið hangandi í húsi þess vinar

þar sem ek hafða tekit þátt af einni.

Dýrmætast er eldr sonum manna,

sætast er sýn sólar;

gott er heilsa ef maðr getr við haldit,

ok at lifa lífi án skammar.

Ekki er sviptir öllu sá er veikr er,

því at sumir eru blessaðir í sínum börnum,

sumir í sínum ættum ok sumir í sínum auði,

ok sumir í at vinna vel.

Blessaðari eru lifandi en líflausir,

þat eru lifandi sem komast yfir kýr;

ek sá eldhúsbál brenna í ríka mannsins höll

ok hann sjálfan liggja dauðan við dyrnar.

Haltr má ríða hesti, handlauss reka fé,

daufi má berjast ok sigra,

þat er betra fyrir blindan en fyrir þann á bálkesti,

en engi maðr hefir umbúðir fyrir líki.

Bezt er at eiga son, þó at hann sé síð borinn

ok áðr faðir sé dauðr fyrir honum:

sjaldan eru steinar á vegsíðu reistir

nema af ættingjum til ættingja.

Tveir eru hóstar gegn einum, tunga er höfuðs bani,

undir grófum feldi má hönd vera hulin;

sá er glaðr at kveldi er veit sér hýbýli,

stutt er skips rúm,

ok breytileg er haustnótt,

mikið snýst vindr fyrir fimta dag

ok blæss um enn meir í mánuði.

Sá er lærir ekki mun aldri vita

hversu einn er fífl annars,

því at ef einn er ríkr annarr er fátækr

ok fyrir þat skal engi bera sök.

Deyr fé, deyja frændr,

deyr sjálfr it sama,

en orðstírr deyr aldregi

hveim er sér góðan getr.

Deyr fé, deyja frændr,

deyr sjálfr it sama,

en einn hlutr aldrei deyr,

dómr um dauðan hvern.

Fullar áttir áttu Feitlungssynir,

er bera nú betlarastaf:

stutt er fé, sem augabragð,

ótryggvast allra vina.

Ef til þess kæmi at fár fengi sér

fé eða konuást,

vaxar hroki í honum en aldrei speki

ok áfram ferr hann í sínu fíflsku.

Allt mun sannan verða þat er þú spyrr um rúnar --

þær er komnar eru frá goðum,

þær er hávir völdu, ok Óðinn málaði:

þá er þögnin vissulega bezt.

Lofaðu dag at kveldi, konu er dáin er,

vápn er reynt er, mey er gift er,

ís er yfir kominn, ok öl er drukkið er.

Hogg við í vindi, sigl haf á byr,

bið mey í myrkri, -- því at dags augu eru mörg, --

vinn skip til rennanda, skjöld til hlífanda,

sverð til sláanda, mey til koss;

Drekk öl við eld, en renn á ís;

kaup hest er hann er linr, sverð er ryðgað er;

fóðra hest þinn undir þaki, ok hund þinn í garði.

Mál meyjar skal engi maðr treysta

né orð þau er kona mælir;

því at þeirra hjörtu voru sköpuð á hringsnúnu hjóli

ok fals fólgt í þeirra brjóstum.

Brotinn bogi, eða blakandi logi,

ránúlfur, eða hrafn kraksandi,

rótandi svín, eða rótlaust tré,

vaxandi vágr, eða sjóðandi ketill,

fljúgandi örvar, eða fallandi brim,

ís á nóttunni, vafandi naðra,

konu rekkju-tal, eða brotin egg,

leik bjarna eða konungs barn,

sjúkt kálf eða sjálfráðan þræl,

falskunnáttu fylgju, nýdrepinn fjándi,

bróður vígandi, þótt á braut sé séðr,

hálfbrunnið hús, eða hestr of skjótr --

vertu aldrei svo traustr sem þessum at treysta.

Láti engi maðr trúa á fyrsta sáðan ávöxt

né enn í son sinn of snemma;

geð ræðr barninu, ok veðr akrinum,

hvert er opið fyrir tilviljun.

Sem ást kvenna, hverra hugsanir eru lygar

er akstur óbarðs yfir hála ís

á tveggja ára gömlum, illa tamdum ok glaðværum;

eða í villtum vindi stýrandi stýrlausu skipi,

eða haltr veiðandi hreindýr í hrímleysdu fjalli.

Nú greinilega mæli ek, því at bæði hefi ek séð;

ótrúr er maðr meyjum;

vit mælum þau fegrst þegar hugsanir eru falskar

ok tælum vitrustu hjörtu.

Láti hann mæla mjúk orð ok bjóða auð

sá er þráir konuást,

lofaðu lögun hins skínandi meyjar --

hann vinnr sá er svoleiðis biðr.

Aldri skal hvívetna einn ávíta annan

þann er ást hefir fært í bönd:

oft mun töfrandi lögun sækja vitran

er heldr ekki hjarta fár.

Aldri skal hvívetna einn ávíta annan

fyrir fíflsku er mörgum hefir fallit;

máttur ástar gerir syni manna

í fífl er áðr voru vitrir.

Hugr veit einn þat er næst er hjarta

ok sér hvar sál er snúin:

engin sótt sýnist vitrum svo sár

sem í engu at vita ánægju.

Þetta eitt sinn fann ek er ek sat úti

í reyrinum ok leit eftir minni ást;

líkami ok sál mín var sú sæta mey

en aldri vann ek hana sem konu.

Billings dóttur fann ek á beði hennar,

fegri en sólarljós sofandi,

ok sætleiki valds sýndist mér ekki,

nema ek lifði með þeirri ljúfu lögun.

"En nærri at kveldi kom þú, Óðinn,

ef þú vilt biðja mey:

allt var unnið nema tveir vissu einir

slíkt launlegt verk skammar."

Svá sneri ek á braut frá mínu vitru ásetti,

ok talda ek mína gleði vissa,

því at öll hennar líking ok öll hennar ást

talda ek at ek enn skyldi vinna.

Þegar ek kom brátt var herlið djörft

vökult ok vakandi allt:

með brennandi brandi ok kyndlum bornum

þau sýndu mér mína sorgfulla leið.

En nærri morgni fór ek, enn einu sinni, --

húsafólk svaf í höllinni,

en brátt fann ek gelta hund

bundinn fast við rekkju þeirrar fögru meyjar.

Margar sætar meyjar þegar einn kann hennar hug

er óstöðug fundin gagnvart mönnum:

ek reyndi þat vel þegar sú hyggna mær

ek leitaði at leiða á villigötur:

slægur skytta reyndist hún, ok bitur einnig,

ok meyna var ekki auðveld at vinna.

Gef ráð engum nema þú kallir hann fyrst,

eða reyn þú hann vel áðr en þú gefir ráð;

lær vel hans hug, eða hvat má vera hans skap:

mótaðu æ orð þín til hans hneigðar.

Gegn illan mann stríð aldrei,

því at illt færir illt aptr;

en snú þú frá honum með vinda vegum

ok lát hann læra at kveinka sér.

Til ills manns gef þér á engan hátt upp,

gef honum enga gleði af þínum áhyggjum;

því at lítið gott gefur illr maðr

ef hann hefir mátt til at spilla.

Margir gerðu vini fyrir sakir auðs,

ok margir fyrir sakir góðs orðs;

annarr fyrir andlit eitt myndir þú kjósa,

ok fáir fyrir tryggan hug.

Ill ferr það mest þegar einn verðr at biðja

fyrir öllu því er einn þarf at hafa:

einn ok einn verðr akr at yrkja,

eða allt mun spillast í endann.

At kjósa eða hafna, kalla vel til minnis

at ætt kemr æ næst;

þó at aðrir megi þér líka, lát engan vera

svo treyst sem hann af þínu blóði.

Ek sá í minni neyð, þegar ek gaf högg,

at fáir stóðu fast við mína hlið;

en þá gerðu mínir ættingjar at flykkjast til víglínunnar

til at hjálpa í þrengingum stríðsins.

Öfug hönd hefi ek aldri haft

í at kalla stórmenni til míns borðs,

því at fargið er etið af illum mönnum,

ok hinir góðu sitja hryggir í burtu.

Með augum öllum skörpum lát hann líta um

ok skipa hans drykk tímanlega;

lát hann kalla til minnis hversu margir eru fjendr

er bera honum öfund við borð.

Ek bauð ríkum manni hingat til mín,

ok fáir voru þar til þess enda:

sem þegar eldr er kveikt þá flykkjast þangat

mýflugurnar til at seðja sig á glænum.

Lítið gagn er at kalla á hjálp

áðr einn hefir reynt fyrir sjálfum sér;

sem gerði ek þegar ek leitaði at neyð

í heimili nískum karls.

Ek óx fullfæddr áðr ek fór at kalla,

en nú er ek fastandi í burtu:

lög lá þvert á brennandi eldstæði

ok ek þurfti at skríða frá þess enda.

Oft hann gerir reynslu sá er ferr í burtu

áðr hann kann vel sjálfan sig;

hann var minn vinr, þegar ek þurfti mat,

en falskur í fáum nóttum síðar.

Gef mál fyrir mál, ok borga með vilja,

ok hlusta á engar lygar um þat;

vinn þér gott orð, ok fóstra vináttu:

fár er hann er gerir sér fjanda.

Oft hefi ek sorg þegar veik sjá ek

frá ráðgjöf þá er ættingjar gefa;

sem þegar staðfastr teinungr er felldr

til at styðja hrunandi vegg.

Ek má ekki hrópa hátt eða kalla vitni,

því at illt gerðu Feitlungar við mik;

þeir beittu mín eyru með vindbelgs hornum,

ok töldu mik einn af krökunum.

Lög lá þvert á brennandi eldstæði,

ok frá því skreið ek í burtu;

ek sviðnaði skegg mitt ok óhreinkaði brækr mínar

áðr ek fékk mik öruggan í burtu.

Auðr má hverfa á augabragði,

ótryggr er hann æ:

þetta vissi ek þegar ek beraði mik fyrir bylnum

ok hafði ekki til at halda mér frá skaða.

Af öllum hlutum lát mál vera kunnugt mönnum,

lát alla hafa enda ok markmið:

þegar maðr hefir haft fylli af ást

þá hatursfullt vex hláttr.

Af öllum hlutum lát mál vera kunnugt mönnum,

lát alla hafa enda ok markmið:

þó at maðr sé vaxandi stórr í speki

lát hann leita ekki vits handan.

Betri er góðs manns barn en engi,

ef hann sé borinn þótt síð sé;

eftir dauðan mann sjaldan eru steinar

settir upp með veginum.

Tveir fjendr gegn einum, þat gerir deilu,

ok hálft af ranglætinu er borið;

sönn tunga er drýgsta vápn,

ef hugrakkr maðr berr þat í brjósti.

Ungr er harmur er móðir berr,

en vafstr hugr má bregðast honum;

vel má akr bera vitni um þat,

þegar hann kemr at eiga við í dómstólnum.

Góða von hefir hann er hefir unnit sér auð;

hart er þat æ at fá:

breytileg er gæfa, fífl flýgr þat,

ok hæðist at flestum mönnum.

Svo skal einn móta sér til vinar ok fjanda:

vertu falskur til þinna fjanda, ekki vina:

ok berr þetta í minni, at eiga við eftir þeirra hneigð,

ok endurgjalda ekki hatur fyrir hatri.

Til haltrar vígjar gef hjálp með þinni hendi,

lát þinn fót vera skjótan til krypplingsins;

kalla þú höndina til at hjálpa honum upp,

né spar at sýna honum veginn.

Lát hárið vera þvegit ok skórnar vera hreinsaðar

þegar einn kemr sem gestr til veizlu;

gef mat ok rúm til biðjandi þröngvarinnar

til þau fylgja ráðgjöf neyðar.

Vatn verðr einn at hafa til at þvo með öllu

þegar einn kemr frá för,

hönd ok höfuð verða æ at vera hreinsuð,

áðr einn fer til borðsins fyrir mat.

Gestrinn skal vera glaðr þegar hann fær sér inn,

ok setjast niðr við eldstæði;

þá verðr hann at bíða eftir því er er at fara

sá er feginn myndi finna heimili.

Skarpr af viti ok varr af tali

gestrinn skal vera í þrönginni;

hans eyru ok augu skulu æ vera við vinnu:

svo gætir hann hans orðstírs óskaddaðs.

Ef þú kann vin er þú fulltrúr átt

far þú at finna oft;

því at órviði vex á braut

ok gras á götu ótroðna.

Láti hann er spyr gefa gætur í snúning,

ok segja sögu til sagna;

ef einn heldr hans frið þegar hann kemr til húss

hann gerir allt illt vil fyrir sjálfum sér.

Láti hann mæla vitrliga eða halda hans frið,

þat er engin skömm at vera kyrr;

en þetta er lög hins léttlynda manns,

at hann kann ekki hvenær at hætta.

Engi eldri vist máttu bera

en forði skynsemi er virði;

engi verri útbúnað máttu bera

en drekkandi drátt af öli.

Verðug áætlun er þungt,

ok hinn óvitri kann þat ekki;

þat hrasar honum æ, ok þó at þat sé bundit,

þat mun brjótast frá hverju bandi.

Ef þú vilt vita góðan hug

ok læra hann rót ok korn,

spyr hann þegar drukkinn, eða lær um hans skap

ef konur sé í hans vegi.

Ef þú vilt vita hann skarpan af viti,

ok vitran í vegi heimsins,

reyn hann í tali; því at tungan mun svíkja

huginn er leynist innan.

Láti hann aldrei spotta á öldruðum fyrir þeirra bresti;

full oft ferr þat at orðin

þau er aldnar varir sleppa lauslega falla

eru lexía til allra er lifa.

Þetta hefi ek lært, sem ek dvaldist í burtu,

í höll Hávamáls heimilis;

ek heyrði þessi orð, ok vitr taldi ek þau;

gott er þat allt at vita.

Konuást, ok handverk at beita því,

eru sem falskt sem þiðnandi ís;

sem hestr óskóaðr á hálum vegi,

eða stýrislaust bát í ærandi vindi.

Ek bið þik vera vitran, ekki alltof vitran;

því at vit ferr illa, ef þat hefir of mikið;

hjarta ofvitrs er sjaldan glaðt,

ef hann á hjarta fífls.

Ek bið þik vera vitran, ekki alltof vitran;

því at vit ferr illa, ef þat hefir of mikið;

lær vel lög, en hald þik við lög:

þat skal leiða þik bezt af öllu.

Illr gestr er sá er gráðugr etr,

ok rænir annan af mat;

æ gerir reiðiligt auga ok öfundarfullt skap

hann gerir fyrir sjálfum sér við borðið.

Synir ránandi spjótþröngvar mættust

at setja mik í Hávamáls sæti;

fyrir ást gaf ek líf, enn vann enga ást

né betraði ek sjálfan mik þar með.

Ráð gef ek þér, Loddfáfnir,

gef eyra til mín ráðgjafar;